Natuurlijk staat bij iedereen de gezondheid voorop, niet in de ‘normale’ zin van het woord, maar naar aanleiding van de acute dreiging die COVID-19 heet. Maar het is niet alleen dat, het is het piepend en krakend tot stilstand komen van de samenleving zoals we die tot voor een paar weken geleden kenden.
Je inwerken in je nieuwe baan via Zoom, een video conferencing tool die ik vorige week nog niet kende? Het overgrote deel van mijn nieuwe collega’s ken ik alleen via een webcam. Iedereen werkt dus vanuit huis en het eerste bruggetje naar duurzaamheid is geslagen: De uitstoot van stikstof, CO2 en fijn stof daalt als gevolg van minder woon/werk verkeer, maar vergeet ook niet het zwaar afgenomen vliegverkeer. De meesten zullen de luchtfoto’s van Wuhan wel gezien hebben, de luchtkwaliteit daar is enorm verbeterd. En ook de waterkwaliteit in Venetië is er enorm op vooruit gegaan. De natuur grijpt zijn kans!
Wat ik als positief effect zie is dat overduidelijk is dat mensen én de natuur flexibel zijn en zich massaal kunnen aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Waarom kunnen mensen het nu wel? Het is nu urgent. Ook blijken grote organisaties flexibel, wie een paar maanden geleden voorspeld had dat het EK 2020 en de Olympische Spelen een jaar uitgesteld zou worden was ronduit uitgelachen. En ten slotte blijkt onze veel bekritiseerde overheid daadkrachtig ons land te kunnen besturen en ingrijpende maatregelen heel erg snel te kunnen nemen.
Wat blijft er over van onze duurzame ambities in crisistijd? Wat kunnen we nu al leren van deze crisis en in hoeverre is er een relatie met de klimaatverandering? Allereerst liggen er op uitvoerend niveau allerlei zaken stil, de wijkavonden, de inloopsessies, de raadsvergaderingen zijn allemaal opgeschort. Dat biedt automatisch ruimte voor reflectie want waar COVID-19 een directe bedreiging voor de gezondheid is, is de klimaatverandering op langere termijn en potentieel blijvend. Never waste a good crisis. Laten we nadenken hoe we nu omgaan met de gegeven situatie en hoe we dat ook voor het klimaat kunnen doen in een reguliere situatie.
- Wij zien dat mensen flexibel zijn en zich schikken in een nieuwe situatie als het maar urgent is. Sterker nog we leren nieuw gedrag aan zoals thuiswerken, minder woon-werkverkeer; gebruik videoplatforms etc.
- Wij zien dat als het echt urgent is en overheden, organisaties en inwoners echt samenwerken dat we bergen kunnen verzetten. Het kost veel inzet en veel geld, maar het kan écht.
- Wij weten dat het klimaatprobleem een sluipmoordenaar is waar we wat aan moeten doen. Het is urgent maar iets minder acuut dan een virus. Laten we juist in deze tijd zorgen dat er platforms van bewoners en van bedrijven ontwikkeld worden die (klimaat)samenwerking na streven.
- Laten we onafhankelijk klimaatinstituut instellen, wij hebben een Jaap van Dissel nodig voor ons klimaat. Iemand die iedereen vertrouwt en die regelmatig betrouwbare updates geeft.
Dus laten we hoop putten uit deze crisis. Het virus komen we hoe dan ook te boven. We zijn het aan onszelf verplicht diezelfde eendrachtigheid aan te wenden voor de lange termijn en iedereen als het gaat om het klimaat.
Vanuit SME kunnen wij u direct, vanaf vandaag daarbij helpen met:
- Het opzetten van bewonersnetwerken en met hen eerst digitaal en later life de communicatie op gang brengen.
- Het voorbereiden van bewonersbijeenkomsten dit najaar (=het stookseizoen), om met hen samen te kijken wat zij kunnen doen thuis en in de buurt aan energie en klimaat
- Het maken van een quick scan waar uw gemeente staat op het gebeid van duurzaamheid. Naast de landelijke indices kijken we of u met het huidig beleid voldoet aan de (inter)nationale doelstellingen.
Jurgen Broeders
