De coalitie heeft bekend gemaakt dat er extra geld wordt uitgetrokken voor onder andere het compenseren van de stijgende energierekening van burgers. Ruim een half miljoen huishoudens in Nederland leven in energiearmoede. Dit aantal wordt alleen maar groter nu de prijzen voor elektriciteit en gas dit jaar enorm stijgen.
Wat is energiearmoede?
Huishoudens kampen met energiearmoede wanneer ze minstens 10% van het besteedbaar inkomen besteden aan de energierekening. Dit komt meestal voor bij huishoudens met een laag inkomen, een hoge energierekening en een slecht geïsoleerde woning. Energiearmoede is in Nederland nog een onderbelicht probleem. De 375 miljoen euro aan compensatie in de begroting van de coalitie scheelt huishoudens ongeveer 40 euro per jaar. Aan de andere kant betaal je volgens het CBS ongeveer 500 euro meer als je nu een nieuw jaarcontract afsluit. Dit komt met name door de forse stijging van de gasprijs. De verwachting is daarom dat de compensatie weinig verschil zal maken op het gebied van energiearmoede.
Isolatie als belangrijke factor
Volgens de Consumentenbond kun je mensen structureel helpen door het isoleren van huizen. Niet ieder huishouden heeft zelf de mogelijkheid tot isoleren. Huurders zijn afhankelijk van de verhuurder of woningcorporatie. Woningcorporaties zijn bezig om woningen te verduurzamen, maar kunnen niet alle woningen tegelijk doen. Daarnaast beschikken eigenaren vaak ook niet over het geld om te investeren in een betere isolatie. Gelukkig is hier in de miljoenennota wel aan gedacht: het kabinet trekt ook 1,3 miljard euro uit voor de verduurzaming van woningen en gebouwen.
Inzicht in energierekening
Steun bij het betalen van de energierekening is op langere termijn niet genoeg en draagt niet bij aan energiebesparing en de verduurzaming van woningen. Daarnaast bestaat er ook een risico dat door de energietransitie energiearmoede en sociale ongelijkheid toeneemt.
Inzicht in het energieverbruik ligt aan de basis van gedragsverandering dat leidt tot besparing. Wat mensen zich namelijk niet altijd realiseren is dat voor een lagere energierekening er niet altijd grote investeringen in- en technische ingrepen aan de woning nodig zijn. Energie besparen kan door dingen in huis nét even anders te doen, bijvoorbeeld door slim met de verwarming om te gaan, korter te douchen en door kleine energiebesparende maatregelen (led lampen, tochtstrips) in huis te nemen.
Wat kunnen gemeenten en woningcorporaties doen?
Uit het White paper ‘Energiearmoede en de energietransitie’ van TNO (nov 2020) blijkt dat gemeentelijk beleid tegen energiearmoede moet worden geïntegreerd met het sociaal domein, de gebouwde omgeving, energie en gezondheid. Op deze manier moet er rekening gehouden worden met de kenmerken van de woningen en de behoeften van de huishoudens. Draagvlak en acceptatie door de samenleving is noodzakelijk. Zoek samenwerking met woningcorporaties en sociale organisaties in de wijk en stem een brede aanpak af met energiecoaches en andere vormen van voorlichting. Daarbij is het belangrijk om binnen regelingen die gericht zijn op energie besparen, zoals de RREW, de focus te leggen op doelgroepen of specifieke wijken die te maken hebben met energiearmoede.
Wat kunnen wij voor jou doen?
Wij ondersteunen gemeenten en woningcorporaties met energiebesparingsprojecten. We stimuleren bewoners om energie te besparen door communicatiecampagnes, het opleiden van vrijwilligers tot energiecoach en het geven van workshops over energie besparen.
Lisa Kouwenberg
