Steeds meer gemeenten ontdekken hoe krachtig energiehulp kan zijn. Uit een groot TNO-onderzoek van afgelopen zomer blijkt dat energiehulp méér doet dan alleen het energiegebruik verlagen: het drukt ook de gezondheidskosten en heeft zelfs brede sociale effecten in de wijk. Vooral huishoudens in energiearmoede profiteren enorm. Gemeenten die dit al aanbieden, zien de resultaten in de praktijk.
Wat is energiehulp?
Energiehulp kent verschillende vormen, maar betekent altijd dat iemand met kennis van energie een bewoner helpt om het energieverbruik te begrijpen en te verminderen. SME leidt energiecoaches op die bewoners hierbij ondersteunen; vaak zijn dit vrijwilligers. Samen met de bewoner bekijken ze op welke punten kan worden bespaard en hoe de bewoner dit zelf kan doen. Het gaat hierbij vooral om relatief eenvoudige oplossingen, zoals radiatorfolie, een besparende douchekop en het aanbrengen van tochtstrips.
Als positief neveneffect brengt dit bewoners uit dezelfde stad of hetzelfde dorp dichter bij elkaar, aangezien de coaches altijd uit de buurt komen. Dit verlaagt de drempel om hulp te vragen, en gelukkig bestaan er geen domme vragen. Het wordt des te duidelijker dat de tijdsinvestering en aandacht van een coach bijdragen aan het succes. Deze menselijke benadering zorgt er uiteindelijk voor dat de energierekening omlaaggaat.
Reductie energiearmoede
Volgens onderzoek vermindert Energiehulp in sterke mate het energieverbruik. Deze hulp leidt tot een lagere energierekening en is vooral effectief bij huishoudens in energiearmoede. TNO heeft berekend dat Energiehulp gemiddeld een besparing van €60 per jaar oplevert, wat neerkomt op een daling van 2,7%. Voor huishoudens in energiearmoede is de besparing zelfs gemiddeld €215 per jaar, een daling van 8,8%.
Toch laat de kwalitatieve analyse zien dat de zorgen van bewoners niet volledig verdwijnen, ook al krijgen zij meer grip op hun energieverbruik. Dit benadrukt het belang van het plannen van een vervolgafspraak, zodat huishoudens ook daarna verder ondersteund kunnen worden.
Vermindering gezondheidskosten en medicijngebruik
Energiehulp zorgt niet alleen voor een lagere energierekening. Ook dalen de gezondheidskosten en het medicijngebruik, door het inschakelen van een Energiehulp. Zo vermindert het gebruik van astmamedicatie met gemiddeld 27 doses per jaar een daling van 31,8%. De kwalitatieve analyse laat zien dat energiehulp in de praktijk leidt tot vermindering van kou en tocht door de aangebrachte fysieke energiebesparende maatregelen. En meer warmte en goede ventilatie verlicht reumatische klachten.
Brede sociale effecten
Naast het verlagen van de energiekosten voor huishoudens in energiearmoede, hebben deze maatregelen ook bredere sociale effecten. Zo brengen huisgenoten vaker tijd met elkaar door wanneer ruimtes minder tochtig en warmer zijn. Bewoners nodigen bovendien vaker anderen uit om langs te komen. Uit onderzoek blijkt zelfs dat zij na de energiehulp meer sociale contacten buitenshuis hebben en vaker deelnemen aan wijkbijeenkomsten. Ook een witgoedregeling, waarbij bewoners een oud energieverslindend apparaat kunnen inwisselen voor een energiezuinige versie, leidt ertoe dat bewoners meer positieve gevoelens ervaren. Daarnaast bieden Energiehulporganisaties soms andere vormen van ondersteuning en kunnen bewoners gemakkelijker klachten indienen over bijvoorbeeld schimmel.
Vervolgstappen voor gemeente
De eerste stap is natuurlijk om te investeren in energiehulp. Gemeenten kunnen terecht bij ons, wij leiden dan vrijwillige energiecoaches op die op een laagdrempelige manier bewoners helpen. Dit hebben we al in veel verschillende gemeenten mogen doen, maar kijken altijd naar een oplossing op maat. Zo kunnen we inzetten op het bereiken van verschillende culturele achtergronden, op warmtescans voor huiseigenaren, we kunnen er een witgoedregeling toevoegen, of iets anders dat past bij jouw gemeenten. Wil je hier meer over weten? Neem een kijkje op Energiecoach.
Volgens TNO is langdurige aanwezigheid van energiehulporganisaties nodig om nog meer impact te creëren. Hierin blijft het bereiken van de juiste doelgroep belangrijk. De grootste effecten van energiehulp zijn te vinden bij huishoudens in energiearmoede, een groep van 400.000 huishoudens dat mogelijk risico loopt om achter te blijven in de energietransitie en door stijgende energieprijzen waarschijnlijk nog zal groeien.
Disclaimer
Er zitten natuurlijk ook grenzen aan energiehulp, maar dit komt vooral door grote structurele renovaties die nodig zijn in sommige woningen. Als er zeer weinig ventilatiemogelijkheden zijn of nog enkel glas dan kun je als bewoner erg moeilijk schimmel voorkomen of je huis warm stoken met weinig energie. Energiehulp kan hier niet zomaar tegenop. Maar daarom is het belangrijk om te investeren in het begrijpen van energiegebruik en de vermindering van energieverbruik in het algemeen.
Benieuwd wat jouw gemeente kan doen tegen energiearmoede, SME denkt graag met je mee.
Fieke Rijke
