Imke Tegels werkt bij SME al 20 jaar aan de energietransitie, al heette dat toen nog niet zo. Ze werkt aan het thema energiebesparing bij bewoners, onder andere door bewoners op te leiden tot energiecoach of gemeenten en woningbouwcorporaties te ondersteunen bij de energietransitie door (interactieve) communicatietrajecten. Sinds kort neemt zij deel aan het expertpanel van RVO. Lees het interview om meer over haar rol te weten te komen over haar rol in de transitie naar aardgasvrije wijken.
Hoe ben je in het expertpanel terecht gekomen?
RVO heeft me gevraagd samen met zeven andere experts op dit gebied. In het panel zitten veel onderzoekers. Door mijn dagelijkse werk weet ik wat er speelt bij particuliere huishoudens en woningbouwcorporaties. Mijn kennis en praktijkervaring is denk ik een goede aanvulling op de rest van het panel. Ik sta het meest met mijn voeten in de klei.
Wat is de taak van het expertpanel?
Zoals velen inmiddels weten moet Nederland in 2050 aardgasvrij zijn. Deze transitie brengt veel uitdagingen met zich mee. Ieder jaar zijn er in Nederland een aantal gemeenten geselecteerd met proeftuinen voor aardgasvrije wijken. De grote vraag is nu hoe we deze proeftuinen gaan opschalen en uiteindelijk heel Nederland mee gaan krijgen in deze transitie. Het is onze taak om hier samen over na te denken en te kijken hoe we dit gaan realiseren.
Wat is tot nu toe de ervaring met de aardgasvrije wijken?
We weten al een aantal dingen, bijvoorbeeld dat een persoonlijke benadering belangrijk is. Het is een goede manier om het op individueel niveau te bekijken, per huis of eigenlijk per huishouden met de mensen die in het huis wonen. Want de huizen zijn verschillend, maar de mensen die erin wonen nog veel meer. Je ziet die persoonlijke benadering heel goed terug bij woningbouwcorporaties, die hebben hier heel veel ervaring mee, omdat ze bij grote renovaties de mensen allemaal mee moeten krijgen. Helaas is dit op grote schaal echt heel moeilijk, omdat dit te duur en te arbeidsintensief is. Het is belangrijk dat wij gaan kijken hoe kleinschalig je het nog kunt maken en houden om die persoonlijkheid te kunnen blijven voelen en toch op te schalen.
Wat is jouw rol in het expertpanel?
Het expertpanel gaat zich nu voornamelijk richten op de bewoners die de transitie, theoretisch gezien, kunnen betalen. Ik zal vanuit mijn expertise vooral kijken hoe we het zo leuk mogelijk kunnen maken. Het blijft een hoop geld en gedoe voor mensen, maar laten we kijken hoe we het zo makkelijk mogelijk kunnen maken, de informatie zo leuk mogelijk kunnen brengen en of we er nog meer uit kunnen halen. Want het feit dat de hele straat of buurt aan de slag gaat zal, als je het goed aanpakt, zeker ook tot mooie nieuwe sociale verbindingen kunnen leiden.
Wat is jouw visie op een aardgasvrij Nederland?
Het is een hele grote uitdaging. Soms lijkt het of mensen denken dat we op zoek moeten naar dé knop waardoor mensen ineens overstag gaan. Maar die knop is er natuurlijk niet. Er bestaat niet één truc om dit te doen. Dat maakt het natuurlijk heel leuk, maar ook heel lastig. Voor de proefwijken is veel (extra) geld beschikbaar, maar dit kun je niet oneindig blijven doen. Het is dus zaak de proefwijken zo realistisch mogelijk te benaderen zodat wat we daar leren ook daadwerkelijk kunnen opschalen.
Daarnaast is het CO2-probleem niet zichtbaar. Velen vinden het aardgasvrij maken van Nederland dan ook een probleem van de overheid wat ze bij bewoners neerleggen. Mensen hebben niet het idee dat zijzelf aan zet zijn en stappen moeten gaan ondernemen. Er zijn ook heel veel landen die een andere strategie volgen. Mensen verwijzen bijvoorbeeld vaak naar Duitsland waar ze (eerst) over gaan naar aardgas. Ik moet vaak aan mensen uitleggen dat dit een tussenstap is, die toelichting leidt vaak tot meer begrip.
We moeten er daarom voor zorgen dat we de tijd die we hebben, toebedelen aan de bewoners. Dus geef de bewoners die voor 2030 van het gas af moeten, die 8 jaar. Ga niet nog 5 jaar praten of dit wel de juiste wijk is, of de juiste manier. Geef de bewoners van die wijk die 8 jaar om vast ook boos en kwaad te zijn, maar er daarna aan te wennen en de meeste maatregelen op een natuurlijk moment in te passen. Dan kunnen ze het grotendeels op hun eigen moment doen, want wij Nederlanders staan nou eenmaal graag aan het roer.
Meer weten over de aanpak van aardgasvrije wijken?
Neem vrijblijvend contact op met Imke om ideeën uit te wisselen.
Imke Tegels
