Vijf eigenschappen van een succesvolle duurzame gemeente

Gemeenten staan voor een grote uitdaging met het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen. Welke vijf eigenschappen maken een gemeente succesvol in het verduurzamingsproces? Je leest het hier!

1. Breng in beeld waar je staat

Als gemeente is het belangrijk dat je weet waar je op dit moment staat met je milieu- en duurzaamheidsbeleid. Om dit in beeld te brengen zijn er diverse landelijke monitors beschikbaar, waarin alle 390 gemeenten met elkaar vergeleken worden. Deze cijfers geven een eerste indicatie hoe ‘goed’ je het doet ten opzichte van andere referentiegemeenten. Voor o.a. de gemeenten Rijswijk, Leiden en Edam-Volendam hebben wij een QuickScan Duurzaamheid uitgevoerd, waarin we voor hen het verhaal achter de cijfers duidelijk in beeld hebben gebracht. Dit gaf hen een helder beeld op welke thema’s nog veel winst te behalen valt en wat ze kunnen leren van koplopergemeenten. Ook gaf dit hen een helder startpunt om ambities te stellen voor de toekomst.

2. Bepaal je doel en focus

Nadat je in beeld hebt gebracht waar je als gemeente staat, is het van belang om een helder en meetbaar doel op te stellen. Een doel dat jaarlijks te meten is en waar je de jaarlijkse voortgang van kunt laten zien. Breng vervolgens focus aan in je aanpak. Focus daarbij op wat werkt voor jouw gemeente en wat past bij de lokale cultuur. De gemeente Edam-Volendam koos bijvoorbeeld voor duurzaam toerisme en heeft daarbij de ambitie om koploper te worden op dat gebied. Bijkomend effect is dat een dergelijke focus de bekendheid en aantrekkelijkheid van een stad vergroot.

3. Zorg dat dit doel gedragen wordt door de Raad

Doelen van colleges sneuvelen regelmatig omdat zij niet gedragen worden door de Raad. Voor de rekenkamercommissie van de gemeente Nieuwegein hebben we daarom een onderzoek uitgevoerd naar het duurzaamheidsbeleid van de gemeente. Dit had als doel om de Raad te informeren over de duurzame staat van de gemeente en de uitdagingen waar ze voor staat. Bijkomend effect is dat het betrekken van de Raad zorgt voor meer draagvlak voor duurzaamheid in de gemeente.

4. Durf te investeren

Een ambitie als ‘energieneutrale stad 2050’ is voor veel Nederlandse gemeente nog een grote opgave. Dit is een ambitie die je als gemeente niet alleen kunt waarmaken, daar heb je alle inwoners, bedrijven en organisaties uit je stad bij nodig. Deels kan aan deze ambitie gewerkt worden vanuit de reguliere budgetten. Bijvoorbeeld bij de vervanging van het gemeentelijk wagenpark kan gekozen worden voor een elektrische variant. Maar voor een groot deel van deze opgave moet je als gemeente een grote investering doen. Met ‘meekoppelen’ alleen krijgen we het niet voor elkaar. Durf daarom te investeren en ruim voldoende middelen in om de gestelde lange termijn ambities ook echt waar te kunnen maken.

5. Benut kennis van je eigen medewerkers

Wat ons opviel bij het begeleiden van de gemeente Edam-Volendam bij het opstellen van hun duurzaamheidsbeleid was de grote hoeveelheid (143!) creatieve ideeën die betrokken medewerkers zelf al hebben. Van het verwarmen en koelen van woningen met water uit het IJsselmeer tot een gemeentebos om CO₂-uitstoot van de gemeente te compenseren. Dit laat zien dat gemeenten vaak al voldoende kennis en ideeën hebben om mee aan de slag te gaan, maar dat deze kennis nog op een goede manier gekoppeld moet worden aan een gezamenlijke duurzaamheidsambitie en doel. 

Meer weten? 

Neem contact met ons op!