NDE-centra kunnen als lokale partner veel bieden aan scholen die met duurzaamheid aan de slag willen of al bezig zijn. Voor de zomer hebben SME en GDO samen een aantal introducties over de Whole School Approach voor NDE-centra georganiseerd (zie ook dit artikel) waarvoor veel belangstelling was. Een groep van 15 NDE-centra is 9 oktober van start gegaan met het vervolg: het WSA-leertraject. Zij gaan samen leren hoe ze hun rol goed kunnen vormgeven.
De duurzame school is nooit af
Aanvankelijk zouden we een WSA-training geven. Maar uit de introducties hebben we geleerd dat de deelnemers op verschillende vlakken willen leren. Zowel over de WSA, als leren hoe die begeleidende rol vorm te geven in het eigen NDE-centrum, bij scholen of binnen de eigen taken.We besloten daarom niet langer van een WSA training te spreken, maar van een WSA leertraject.
Het leertraject stelt het proces van leren centraal. Het heeft een open einde, ten opzichte van een training die suggereert dat je straks klaar bent. De WSA is namelijk geen filosofie die er op elke plek in de praktijk hetzelfde uit zal zien. Streven naar een echt integrale aanpak van duurzaamheid in het onderwijs duurt jaren. Dat is juist ook het mooie: er is geen vast einde. Zelfs als je van visie tot praktijk duurzaam bezig bent, kun je nog weer een stap verder gaan, leren van anderen en kennis uitwisselen.
Verduurzamen is een onzeker proces
Daarnaast betuigt de term leertraject ook van erkenning van het feit dat er geen blauwdruk of sluitend stappenplan bestaat voor wat we willen ontwikkelen. Voor veel NDE-centra bestaat deze rol nog helemaal niet. Het beeld van wat een duurzame school is, is ook niet in steen gebeiteld en kan op vele manieren vorm krijgen. Het omarmen van die onzekerheid is een vaardigheid die van belang is in een snel veranderende wereld. Een vaardigheid die we graag mee willen geven aan de NDE-centra, maar ook aan leerlingen.
De toekomst is onduidelijk en wanneer de klimaatcrisis verder ontwikkeld, zal ook het idee veranderen van de duurzame school en wat een leerling nodig heeft in het onderwijs. Maar dat betekent niet dat we stil moeten blijven staan. Juist in die onzekerheid, juist in het niet weten, kunnen we elkaar ondersteunen en stappen zetten.
Dat is ook de boodschap die leerlingen gisteren vanuit het Stedelijk Gymnasium Breda de aanwezige NDE-centra meegeeft. Binnen de beweging ‘GroenGym’ worden jaarlijks duurzame plannen gemaakt rondom vergroening en verduurzaming van de school. De jongeren geven aan dat ondanks dat zo’n leerlingbeweging continu verandert, bijvoorbeeld doordat de betrokkenen steeds wisselen, ze graag het gevoel willen hebben dat ze iets permanent bijdragen en iets positiefs achterlaten op de school. Zij nodigen de NDE-centra dan ook uit om samen met de scholen duurzaamheid zo in te richten dat leerlingen mee kunnen doen en echte impact kunnen maken.
Samen leren op een gelijkwaardige manier
Tot slot opent de term leertraject ook de deur naar een gelijkwaardig proces: waarin niet alleen de deelnemers leren, maar ook wij als begeleiders van het leertraject. Omdat er geen blauwdruk bestaat, zijn wij geen alwetende trainers, maar juist ook lerend in het proces zelf. De onderwijsontwikkelingen die wij zien in het veld nemen we mee naar het leertraject en de casussen van NDE-centra nemen we mee naar de rest van ons werk binnen GDO en SME.
De aanwezige NDE-centra zagen hier veel waarde in. In het noemen van hun eigen leervragen kwam dit naar voren, bijvoorbeeld: ‘’Hoe kan ik de WSA als methode aanbieden, zonder het heel groot en lastig uitvoerbaar te maken? Hoe kan ik scholen helpen als partner, zonder het eigenaarschap bij hen weg te halen?’’ Er werd uiteindelijk gesproken over het helpen van scholen in het vinden van hun eigen duurzame identiteit. NDE-centra kunnen hierbij als partner ondersteunen om duurzaamheid op een manier vorm te geven die bij hen past. Zo wordt de WSA een kapstok die er in de praktijk bij elke school anders uit zal zien.
Deze gelijkwaardigheid en met elkaar samenwerken als partners illustreert ook de meerwaarde van dat we dit als GDO en SME samen doen, en past naadloos in onze recente krachtenbundeling. In het netwerk van NDE-centra zit er een enorme kracht aan diversiteit. De potentie om van elkaar te leren rondom ondersteuning van scholen, hoe groot of klein het centra ook is, is dan ook aanwezig. Wij kijken ernaar uit hoe dit leertraject zich verder ontwikkelt!
Meer weten over het WSA leertraject? Neem dan contact op met Simone Kleinhout via
Simone Kleinhout
