2030 komt steeds dichterbij en daarmee ook veel duurzaamheidsdoelen. De eens zo lange termijn doelen komen nu binnen handbereik. Voor gemeenten is het pad naar duurzaamheid een complex proces, waarin het vaststellen van de juiste koers en deze vasthouden een grote uitdaging vormt. Ambtenaren en de koers van een gemeente veranderen regelmatig, terwijl bij duurzaamheidsbeleid juist een langdurige koers en een concreet stappenplan essentieel zijn.
Voor een werkend duurzaamheidsbeleid is het cruciaal om te leren van eerdere ervaringen. Het monitoren van duurzaamheidsbeleid zorgt voor een helder beeld van de huidige situatie. Welk beleid heeft positieve resultaten opgeleverd, en welke maatregelen hebben niet gewerkt? In dit artikel leggen we uit hoe je duurzaamheidsbeleid goed kunt monitoren en welke rol samenwerking tussen gemeenten hierin speelt.
Het belang van monitoring en actuele gegevens
Een essentieel onderdeel van duurzaamheidsbeleid is het monitoren van de behaalde resultaten. Alleen met actuele gegevens kunnen gemeenten hun koers bijstellen waar nodig. Hierbij is het van belang dat deze gegevens daadwerkelijk up-to-date zijn, juist wanneer de samenstelling en focuspunten van de gemeente tussendoor verandert. Het meten van álles is vaak niet haalbaar en er moeten dus keuzes gemaakt worden. Daarom is het cruciaal om te werken met de juiste, concrete en vooral vaste indicatoren die specifiek gericht zijn op de doelen van de gemeente. Wanneer je continu de indicatoren verandert die je meet, zal er geen langdurig beeld ontstaan van wat wel en niet . En dan weet je dus ook niet welke vervolgstappen en beleidsaanpassingen gemaakt dienen te worden.
Binnen SME hebben we hiervoor een standaard methode ontwikkeld waarmee we het gevoerde duurzaamheidsbeleid kunnen evalueren. Deze evaluaties zijn gebaseerd op zowel openbare gegevens als specifiek aangeleverde informatie, waardoor een breed en nauwkeurig beeld ontstaat van de voortgang en resultaten. Verder wordt het ook direct duidelijk waar nog onbekenden zitten en welke vervolgacties er genomen dienen te worden.
Het delen van aanpak en samenwerken zorgt voor succes
De uitdagingen waarmee gemeenten te maken hebben, stoppen echter niet bij de gemeentegrenzen, net zomin als bij die van provincies of zelfs van Nederland. De klimaatcrisis en de duurzame en sociale problematiek hieromheen speelt wereldwijd en raakt ons allemaal. Gemeenten proberen allemaal, groot of klein, invulling te geven aan wereldwijde opgaven zoals energie, circulariteit en klimaat. Het is daarom essentieel om te kijken wat er van elkaar geleerd kan worden en hoe gemeenten elkaar kunnen ondersteunen. Leg je de focus op bijvoorbeeld biodiversiteit of energie? En als je ook voor andere thema’s beleid maakt, welke indicatoren kies je dan om deze te meten?
Hoewel elke gemeente vaak zijn eigen specifieke vraagstukken heeft, biedt de samenwerking rond de overkoepelende thema's een enorme kans. Zo wordt bijvoorbeeld burgerparticipatie steeds vaker geïntegreerd in de duurzame plannen van gemeenten. Daarnaast nemen inwoners steeds vaker zelf het voortouw met kleinschalige, lokale initiatieven die in lijn liggen met de duurzaamheidsdoelen van de gemeente. Deze initiatieven verdienen echter nog meer aandacht en ondersteuning in het duurzaamheidsbeleid. Ook met de manier waarop je dit doet kunnen gemeenten elkaar inspireren en hoeft het wiel niet steeds opnieuw uitgevonden te worden. Deze ondersteuning kan bijvoorbeeld door middel van bredere communicatie over het initiatief verzorgt worden.
Samen richting duurzaamheidsdoelen
De boodschap voor gemeenten is simpel maar cruciaal: zoek de samenwerking op en weet wat er in- en rondom jouw gemeente speelt. Door gegevens te delen, te leren van elkaars successen en mislukkingen, en gezamenlijk indicatoren te ontwikkelen die specifiek zijn voor elk duurzaamheidsdoel, kunnen gemeenten effectiever beleid voeren. Bovendien kunnen ze profiteren van de creativiteit en betrokkenheid van hun inwoners. Op deze manier kunnen we gezamenlijk duurzaamheidsdoelen van 2030 behalen.
Wil jouw gemeente ook aan de slag met het effectief monitoren van duurzaamheidsbeleid? We denken graag mee wat we voor je kunnen betekenen. Neem contact met ons op!
Sarah Herforth
