Het is de week van de Circulaire Economie! De circulaire economie is één van de vijf thema’s op het gebied van duurzaamheidsbeleid en vormt een enorme uitdaging, maar tegelijkertijd ook een enorme kans voor gemeenten. Het betekent dat we niet eindeloos door kunnen gaan met gebieden te ontginnen om nieuwe grondstoffen te vergaren, omdat steeds meer grondstoffen al bijna op zijn. Het is de uitdaging om de grondstoffen steeds weer her te gebruiken. Dit biedt kansen voor ‘urban mining’ van grondstoffen en het biedt kansen voor nieuwe producten die inspelen op gebruik van de grondstoffen in de toekomst. We staan aan het begin van een tijd voor uitvinders en ontwerpers! Ben jij al bezig met circulaire economie in jouw gemeente? Wij zetten 10 succesvolle maatregelen die je in jouw gemeente kunt nemen op een rij!
10 maatregelen voor circulaire economie in jouw gemeente
Wij willen alle partijen, en in het bijzonder gemeenten, stimuleren om aan de slag te gaan met het thema circulaire economie. Dit zijn de 10 succesvolle maatregelen uit de praktijk:
- Bedrijven: Start en ondersteun een netwerk van bedrijven die na willen denken hoe hun rest-grondstoffen door anderen gebruikt kunnen worden. Bied bedrijven en private inzamelaars de mogelijkheid tot gezamenlijke afvalinzameling (Green collecting), bijvoorbeeld bij bedrijventerreinen. Ontwikkel met het bedrijfsleven een producten-en grondstoffenbank, met onderscheid naar specifieke stromen, zoals ICT-hardware dat vaak nog her-ontwikkeld kan worden alvorens het weer een grondstof wordt.
- Scholen: Zorg voor gescheiden inzameling van plastic en PMD op scholen, sportverenigingen e.d. via de huishoudelijk afvalroute. Restafval van scholen is altijd bedrijfsafval en moet privaat verwijderd worden. Tientallen gemeenten doen dit al in overleg met de schoolbesturen. Zorg daarbij voor educatie op scholen over afvalpreventie, afvalscheiding, zwerfafval en circulaire economie. Streef naar afvalloze scholen.
- Inzamelen huishoudelijk afval: Kies voor omgekeerd inzamelen van afval/grondstoffen bij het huishoudelijk afval en realiseer zo de VANG huishoudelijk doelstelling (100kg restafval/inwoner/jaar in 2020 en 30k in 2025)
- Samenleving: Ondersteun initiatieven vanuit de samenleving en treedt op als faciliterende overheid (denk aan Repair cafés; WeCycle; Gastlessen van Stichtingen; Opschoondag; Afvalcoaches etc)
- Samenleving: Organiseer leuke dagen voor inwoners (gratis compost, laat je apparaat herstellen; Buurt academie met sprekers uit de buurt etc). Geef ruimte aan vrijmarkten of ‘spulletjesdag’ op Koningsdag, maar ook op andere dagen, zodat spullen een volgend leven krijgen en de bewonerseconomie een kans krijgt.
- Activiteiten: Ontwikkel een circulair evenementenbeleid (geen single use plastic; circulair verpakkingsmateriaal; verplicht gebruik van hardcups; opzetten van een ‘Recycle hub’; circulaire catering)
- Communicatie: Maak inzichtelijk, samen met inzamelaars en producenten, wat er met de grondstoffen gebeurt.
- Gemeente: Zorg dat je als gemeente 100% duurzaam en dus 100% circulair aanbesteedt. Geef als gemeente zelf het goede voorbeeld in alle eigen gebouwen en diensten door circulair in te kopen en te beheren. En ook door niet-circulaire producten niet te gebruiken. Dit varieert van koffiebekertjes tot voertuigen van de gemeentewerf tot snoeihout, tot bamboeverkeersborden of biobased beschoeiing. Of start een GreenOffice binnen de gemeenten. Denk bij alles een stap verder!
- Gemeente: Onderteken als gemeente afspraken, zoals maatschappelijk verantwoord inkopen of circulair beton
- Gemeente en samenleving: Maak een dashboard Circulaire Economie, zodat je kan monitoren wat er gebeurt in de gemeente en welke progressie je maakt op het onderwerp circulaire economie. Monitor jaarlijks de eigen voortgang en die van de gemeente als geheel. Laat dit ook zien aan de samenleving
Gedrag van inwoners en de circulaire economie
Naast de 10 maatregelen, is het gedrag van inwoners ook van belang. Wanneer mensen denken aan circulaire economie, denken zij direct aan techniek, productontwikkeling, logistiek, regelgeving en geld. Zelden hoor je iets over het gedag van mensen en de circulaire economie. Wij denken dat we juist de samenleving hard nodig hebben om te komen tot een duurzame en de circulaire economie. Mensen kunnen er samen voor zorgen dat doordachte producten gekocht worden die weer een volgend leven hebben, dat we producten na gebruik doorgeven; dat grondstoffen goed ingezameld worden, en we dus geen grondstoffen verspillen. Het maakt niet uit of je dit nu privé of in je werk doet. Allemaal hebben we ermee te maken en samen kunnen we het ‘weggooi-gedrag’ veranderen in ‘doorgeef-gedrag’!
Thijs van der Meulen
