De rekenkamercommissie van Nieuwegein heeft besloten om onderzoek te doen naar het duurzaamheidsbeleid van de gemeente Nieuwegein. Is het beleid wel effectief, efficiënt en doelmatig? En hebben we een dekkend beleid of vallen er gaten in de aanpak bij de gemeente?
Op het moment dat je een rekenkameronderzoek uitvoert, dan denken de mensen aan twee dingen: (1) dat zal wel over het budget gaan en (2) daar komt een inspectie ons werk beoordelen. Het interessante is dat de rekenkamercommissie primair werkt vanuit de vraag wat zij de Raad kunnen adviseren over hoe de dingen beter kunnen. Dus het ‘veroordelen’ is niet waar het omgaat, het gaat om het zien van kansen en mogelijkheden om dingen beter te doen.
In de gesprekken die je met de ambtenaren en college voert, moet vaak eerst de angst overwonnen worden dat zij beoordeeld worden. Op het moment dat zij de voortgang op hun beleidsterrein hebben neergezet, blijkt vanzelf wat de stand van zaken is en zodra je met hen de wenssituatie bespreekt, dan komen de beelden goed boven tafel.
Nu is het bij een rekenkameronderzoek een lastige vraag hoe je beoordeelt. Stel dat een gemeente op alles voldoet aan de gestelde normen, maar nergens in uitblinkt, dan doet die gemeente het formeel goed. Tegelijkertijd zijn er in het land voorbeelden hoe het beter kan. Zeker bij een onderwerp als duurzaamheid speelt dit. Als onderzoekers vinden wij dat we bij de zuivere toetsing moeten blijven en dat we bij mogelijkheden een schets geven van wat kan.
Onderzoek Nieuwegein als voorbeeld
In Nieuwegein zien we bijvoorbeeld dat de participatie van bedrijven en bewoners nog bescheiden is en dat het duurzaamheidsbeleid dan ook vooral iets is wat de gemeente initieert en realiseert. Maar voor duurzaamheid is het nodig dat we allemaal meedoen. Om verandering aan te brengen in de betrokkenheid vanuit de samenleving en te zorgen dat er initiatieven uit de samenleving zelf komen, moet je echt langdurig investeren. Landelijk zijn er legio voorbeelden van steden waar het goed werkt en vooral van bedrijven en maatschappelijke initiatieven die goed (samen)werken. Een stad als Nieuwegein kan daar veel van leren. In een onderzoek van de rekenkamercommissie geven we in zo’n situatie aan dat participatie extra aandacht verdient. En dat is heel wat anders dan de vraag of het goed of minder goed gaat met inhoudelijke thema’s als geluid of afval.
Voor steden en vooral voor de gemeenteraden kan het heel erg zinvol zijn om een keer een rekenkamercommissie onderzoek te laten doen naar het duurzaamheidsbeleid. Als gemeenteraad krijg je zo weer overzicht en grip hoe jouw gemeente het doet. En in dat onderzoek kunnen ook nieuwe beleidsthema’s als klimaatadaptatie en de omgevingswet meegenomen worden.
Het onderzoek is in te zien via de webpagina van de rekenkamercommissie van Nieuwegein.
Hak van Nispen tot Pannerden
