Van de Big Five, de vijf thema’s op het gebied van duurzaamheidsbeleid is klimaatadaptatie degene die het dichtst bij de burger komt. We weten allemaal nog hoe heet het afgelopen zomer was en dat we voorzichtig met water om moesten springen. Klimaatverandering is niet de ver-van-m’n-bed-show van wetenschappers, rapporten en veranderingen over 10 jaar, maar heel concreet van het hier en nu. Ook gemeenten zijn met het onderwerp bezig. De afgelopen jaren zijn risicodialogen uitgevoerd en uitvoeringsprogramma's opgesteld. Er zijn al diverse provinciale en regionale strategieën opgesteld. Uiteindelijk moet elke gemeente uiterlijk 2050 klimaatbestendig en waterrobuust ingericht zijn.
Wat zijn de beste maatregelen om inwoners en stakeholders te betrekken bij de invulling van klimaatadaptatie? Wij hebben 10 succesvolle maatregelen voor jouw gemeente op een rij gezet.
10 maatregelen voor klimaatadaptatie in jouw gemeente
Hieronder gaan we niet alle ideeën en mogelijkheden opsommen die we in de praktjjk tegenkomen, maar vind je maatregelen die je als gemeente kan inzetten en die ertoe leiden dat inwoners uit jouw gemeente meedoen.
- Maak heldere afspraken met het waterschap over een samenwerkingsagenda water en klimaat en stem de communicatie met doelgroepen hierop af.
- Voer de risicodialogen voor een strategie klimaatbestendige openbare ruimte uit in samenhang met andere thema’s van de openbare ruimte. Voor bewoners, organisaties en bedrijven is continuïteit en totaliteit van communicatie van belang, niet ieder onderwerp apart.
- Luister naar spelers in ‘de tussenruimte’ die klimaatadaptatie op hun manier met hun achterban op de agenda zetten, zoals buurtverenigingen en maatschappelijke organsaities. Typisch voor de nieuwste generatie burgerinitiatieven is dat ze vaak letterlijk iets doen: concreet en tastbaar. Ze wachten niet tot de overheid het kader schept: ze ondernemen, steken de handen uit de mouwen om te realiseren wat ze belangrijk vinden.
- Inwoners stimuleren, faciliteren, voorlichten om te kiezen:
- voor klimaatproof inrichting,
- voor groene daken en gevels, minder betegelen.
- te stimuleren het aanplanten van bomen om hitte tegen te gaan (1 boom= 10 airco’s)
- en maak een goede indeling welke bewoners en gebruikers van de openbare ruimte een bijdrage kunnen leveren aan voorkonen van en omgaan met wateroverlast, droogte en hitte.
- zet projecten in voor beter waterbeheer en opvang, zoals Operatie Steenbreek, Tuinambassadeurs, Regentonnenactie, Subsidie groendaken, Vergroenen Schoolpleinen.
- Steun scholen bij het vergroenen van hun schoolplein: een adaptief groen schoolplein helpt niet alleen, maar heeft ook een educatieve functie die doorwerkt bij kinderen en ouders.
- Afkoppelcoaches: het afkoppelen van de regenpijp en het opvangen of infiltreren van regenwater is een heel effectieve maatregel op huishoudenniveau. Afkoppelcoaches stimuleren en ondersteunen bewoners en buurtgenoten hun regenpijp af te koppelen. Dit doen zij door bijvoorbeeld met bewoners in gesprek te gaan en hen te informeren en van advies te voorzien.
- De Handreiking Klimaatadaptief Bouwen helpt je gemeente om klimaatadaptief bouwen en inrichten in je beleid en plannen vast te leggen. Binnen de huidige wetgeving is er al veel mogelijk op dat gebied, maar er wordt nu nog weinig gebruik van deze mogelijkheden gemaakt.
- Ga de strijd met elkaar aan als gemeente tijdens het NK Tegelwippen
- Maak gebruik van de impulsregeling klimaatadaptatie
- Nationaal loopt de campagne ‘Een groener Nederland begint in je eigen tuin’. Jouw gemeente kan zich daarbij aansluiten.
Gedrag van inwoners en klimaatadaptatie
Naast de 10 maatregelen, is het gedrag van inwoners bij dit thema misschien wel het meest belangrijk. De gemeente kan de openbare ruimte zelf beïnvloeden, maar dat is slechts een klein deel van het totale plaatje. Klimaatadaptatie moet voor een groot deel samen met inwoners, bedrijven en organisaties worden gerealiseerd. Overheid en samenleving hebben elkaar hard nodig hebben om te komen tot een klimaatbestendige en waterrobuuste toekomst. Participatie is daarom belangrijk bij beleidvorming, de uitvoering van beleid en bij de vele initiatieven in de samenleving
We helpen je graag!
Onze adviseurs helpen je graag om op een praktische en creatieve manier aan de slag te gaan met klimaatadaptatie. Lees hier onze andere 10 tips artikelen over circulaire economie en energietransitie en participatie.
Jurgen Broeders
